De Romaanse kerk van Ettelgem werd, om haar voor watervloed te beschermen, samen met de omliggende bewoning iets hoger gebouwd. De oorsprong ervan gaat zeker terug tot in 1028. Toen was het gebouw in hout opgetrokken. Het huidige gebouw is in veldsteen (een groen gespikkelde steen) en in 'moefen' geconstrueerd.
Sedert 1911 doet deze grotendeels Romaanse constructie geen dienst meer als bidplaats. Ze is gelegen op een zandrug. Het oorspronkelijke uitzicht van de kerk (twaalfde - veertiende eeuw) is nog duidelijk zichtbaar: een driebeukige basilicale vorm met koor en absis. Oorspronkelijk was de absis recht afgesloten. De arcaden scheiden de middenbeuk van de zijbeuken. De noordzijde van deze galerij is overduidelijk nog Romaans en in veldsteen opgetrokken. De zuidzijde heeft slechts twee gotische bogen die op een natuurstenen zuiltje rust. Het zadeldak van de middenbeuk lag hoger, wat nog duidelijk zichtbaar is door bouwrestanten op de torenflank. De stoere toren met een merkwaardige overgang naar de kubusvormige bovenstructuur dateert uit de veertiende eeuw. De sacristie werd in de zeventiende eeuw opgetrokken.
Door de bouw van een nieuwe parochiekerk (begin twintigste eeuw) kwam de Romaanse kerk leeg te staan. Het scheelde niets of die werd volledig afgebroken omstreeks 1930-1931. Zo verdween bijna het volledige schip en de mariale kapel. In samenwerking met de Koning Boudewijnstichting en de Dienst voor Monumentenzorg van de Vlaamse Gemeenschap werd deze Romaanse kerk in 1986-1988 door het stadsbestuur gerestaureerd. Tijdens de zomermaanden lopen er geregeld tentoonstellingen. In deze ruimte vinden ook andere culturele manifestaties plaats (voordrachten, concerten…). Momenteel zijn er plannen om de bidplaats opnieuw te renoveren.